„Bliskie spotkania z historią – Ocalić od zapomnienia” – to projekt o tematyce historycznej realizowany przez p. Dorotę Węgielską i p. Małgorzatę Kawecką w Szkole Podstawowej nr 1 w Lubomierzu w roku szkolnym 2018/2019 dzięki wsparciu i pomocy pani dyrektor Jadwigi Baran – Stożek  i współfinansowany przez Urząd Gminy Mszana Dolna. Jego ideą jest rozbudzanie wśród dzieci i młodzieży zainteresowania historią, zarówno w jej wymiarze ogólnonarodowym jak i lokalnym. Poszerzenie wiadomości uczniów na temat wydarzeń, jakie miały miejsce podczas okupacji na terenie ich „Małej Ojczyzny” i w sąsiednich miejscowościach. Uczenie szacunku do przodków i ich dokonań. Zachęcanie uczniów do podejmowania samodzielnych działań, poszukiwania „śladów historii”w najbliższej okolicy oraz dokumentowania wspomnień wojennych najstarszych mieszkańców Lubomierza. Uczniowie pogłębiali swoją wiedzę o II wojnie światowej poprzez realizację wielu interesujących zadań.

Dzięki spotkaniom ze świadkami historii – najstarszymi mieszkańcami Lubomierza, którzy przeżyli wojnę i pamiętają każdy jej moment z najdrobniejszymi szczegółami, nasi uczniowie poczuli tragizm wojennej rzeczywistości, ciągły strach i zagrożenie. Poznali wydarzenia, które rozegrały się w lipcu 1943r. przy kościele w Lubomierzu i historie skrywane przez gorczańskie lasy. Wśród zaproszonych gości była pani Zofia Nachman i pani Zofia Zasadni, które podzieliły się z nami bardzo osobistymi wspomnieniami pełnymi bólu i niepewności związanymi z pobytem w więzieniu i obozie pracy, przeszukiwaniem domostw przez Niemców i stratą najbliższych osób. Panie mówiły o biedzie i głodzie, jakiego doświadczali ludzie, o niemieckim zakazie pomocy Żydom i nauczaniu, które istniało pomimo trudnych warunków. Natomiast wywiad przeprowadzony z panem Józefem Kowalczykiem- weteranem bitwy o Monte Cassino, który pod dowództwem generała Władysława Andersa walczył o wolność naszej Ojczyzny na różnych kontynentach, zachęcił uczniów do zgłębiania wiedzy na temat własnej miejscowości. Poznawania osób, które zapisały się w jej historii, a ich poświęcenie i bohaterstwo budzi powszechny podziw i szacunek.

Kolejną „lekcją historii” zorganizowaną w ramach projektu była wycieczka do „miejsc pamięci” na terenie Gminy Mszana Dolna. Pierwszym miejscem, gdzie się zatrzymaliśmy, był przysiółek „Mogiła” w Kasinie Wielkiej. To tutaj 4 września 1939 r. rozegrała się krwawa i jedna z najbardziej znanych bitew na południu Polski. Potem uczniowie poznali tragiczną historię pacyfikacji wsi Gruszowiec oraz niewyobrażlne cierpienie ludności żydowskiej z Mszany Dolnej i okolic, bestialsko zamordowanej przez hitlerowców w sierpniu 1942r. Wśród 881 ofiar było 5 córek Chaskiela – Żyda pochodzącego z Lubomierza, które często bawiły się z babcią jednej z naszych uczennic. Cmentarz  w Mszanie Dolnej ukazał kolejne ludzkie tragedie. W centralnej jego części znajduje się okazały pomnik zwieńczony figurą orła, będący jednocześnie zbiorową mogiłą około 30 osób zamordowanych w czasie II wojny światowej. Tutaj również uczniowie odnaleźli nazwisko osoby rodem z Lubomierza – Stanisława Adamczyka, który zginął za pomoc Żydowi. Ostatnim punktem naszej wycieczki był kościół w Lubomierzu, gdzie w lipcu 1943 r. franciszkanie i mieszkańcy wsi, oskarżeni o współpracęz gorczańskimi partyzantami, doznali cierpienia i upokorzenia z rąk niemieckiego okupanta, a plebania- klasztor została spalona.

Szczególnym „Miejscem Pamięci” jest Muzeum Auschwitz – Birkenau. Ogrom tragedii, jaka rozegrała się na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady, poruszył wszystkich. Nasza grupa była wyjątkowa. Tworzyli ją uczniowie z klasy 7 i 8, rodzice, babcie i dziadkowie, ojciec proboszcz – Piotr Głód oraz nauczyciele – wychowawcy. Razem przeszliśmy w skupieniu i zadumie pomiędzy obozowymi barakami i w ciszy wysłuchaliśmy historii ludobójstwa Żydów, Polaków oraz innych narodów. Zwiedzanie Muzeum Auschwitz – Birkenau to kolejne doświadczenie, które pokazało, że nie wolno nam zapomnieć o tym, co stanowi naszą historię i tożsamość narodową.

Realizacja kolejnych zadań projektu, była okazją do spotkania naszych uczniów z pasjonatami i miłośnikami historii. W marcu naszą szkołę odwiedził pan Kajetan Rajski – redaktor naczelny kwartalnika „Wyklęci”, a pod koniec maja gościliśmy na Rodzinnym Pikinku Historycznym, zorganizowanym dla całej społeczności uczniowskiej oraz mieszkańców Lubomierza, Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych 1 Pułku Strzelców Podhalańskich ze Słopnic. Odbył się pokaz militariów: broni, sprzętu wojskowego i umundurowania. Uczniowie mogli zapaznać się z działalnością 1PSP na terenie ich miejscowości i okolic oraz spróbować żołnierskiego posiłku.

Ocalić od zapomnienia wojenne historie – te z pierwszej linii frontu i te codzienne, przeżywane każdego dnia okupacji, to jeden z głównych celów naszego projektu. W jego realizację zaangażowało się wiele osób: dorośli i dzieci, najmłodsi i najstarsi mieszkańcy wsi, nauczyciele i ojciec proboszcz parafii w Lubomierzu. Dzięki współpracy udało się zebrać kilkadziesiąt stron wojennych wspomnień popartych zdjęciami i starymi dokumentami. Zostały one wydane w formie książki – albumu pt. „Był taki dzień… Wojenne wspomnienia mieszkańców Lubomierza”i będą pamiątką dla przyszłych pokoleń młodych lubomierzan.

Cykliczne „spotkania z historią” wzbudziły zainteresowanie uczniów wydarzeniami z przeszłości. Wielu z nich wzięło udział w konkursach o tematyce historycznej. Największy sukces odniosła Blanka Aksamit z klasy IV, której rysunek przedstawiający „Misia Wojtka”, został wyróżniony spośród 3000 prac nadesłanych na Ogólnopolski Konkurs Historyczny „75 rocznica bitwy o Monte Cassino” zorganizowany przez Związek Oficerów Rezerwy Rzeczypospolitej Polskiej – Zarząd Główny w Warszawie. Patronat nad konkursem objęli: Anna Maria Anders – sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Anna Zalewska – minister Edukacji Narodowej oraz Jarosław Szarek – prezes IPN-u.

Wszystkie te działania zostały ujęte w filmie, który jest dostępny na stronie Szkoły Podstawowej nr 1 w Lubomierzu.
Zapraszamy do obejrzenia.

                                                                                                    red. Dorota Węgielska, Małgorzata Kawecka